সময় আবেলি । সুৰুজ লহিয়াবলৈ আৰু কিছুপৰ আছে । সেন্দুৰী আকাশ, শীতল বতাহ, ধাননিৰ সুবাস আৰু প্ৰকৃতিৰ সুগন্ধিয়ে আবেলিৰ পৰিৱেশটো সুখময় কৰি তুলিছে ।
নীলাকাশত উৰি ফুৰা পক্ষীবোৰেহে জীৱনৰ আচল অৰ্থ বুজি পায় । তেওঁলোকৰ গতিত বাধা নাই । সীমাহীন বাট; ইচ্ছাৰ ওপৰত স্বাধীন তেওঁলোকৰ জীৱন । কিন্তু মানুহৰ কথা !!
গাঁওৰ এটা দুৱৰী বনৰে ভৰপূৰ লুংলুঙীয়া বাট । এই বাটেদিয়ে গাঁওখনৰ পৰা চহৰৰ গলি এখনত গৈ পৰি ৰয় । পথাৰৰ দাঁতিত লাগি থকা বিলখনত সদায় মানুহৰ সমাগম । মাছ ধৰা আৰু বিক্ৰী কৰাৰ বাহিৰে তেওঁলোক যেন একপ্ৰকাৰ অক্ষম অন্য কামত ।
শিক্ষিতৰ হাৰ তেনেই তাকৰ । যদিও দুই এজনে মাধ্যমিক পাছ কৰিছে তথাপি এই বিলৰ বোকা পানীত নিজকে অৰ্পণ কৰি নৱ-প্ৰজন্মক ঠেঁটু দেখুৱাইছে ।
ছিৰাজ এই গাঁওৰে এজন দুখীয়া ঘৰৰ ল'ৰা । মাকে খুজি মাগি লোকৰ ঘৰত কাম কৰি যি দুই পইচা যোগাৰ কৰে তাৰেই ছিৰাজৰ পঢ়া-শুনা, খোৱা-লোৱা আদি কৰি কোনোমতে হাতৰ ওপৰত দিনবোৰ কটায় । ছিৰাজে এইবাৰ ডিগ্ৰী পাছ কৰিলে ।
ছিৰাজ : মা, ও মা,, ক'ত আছা তুমি?
মা : অ বোপা, কচোন ক কি হ'ল?
ছিৰাজ : মোৰ ৰিজাল্ট ভাল হ'ল মা। ফাষ্ট ডিভিছন পালোঁ ।
মা : তোৰ দেউতা থকা হলে…!!
মায়ে দীঘল এটা হুমুনিয়াহ লৈ ছিৰাজলৈ চাই হাঁহি এটা মাৰি কলে । দেখিলে, ছিৰাজ ডিগ্ৰী পাছ কৰাৰ বাবে সিদিনা বহু ফুৰ্তিত আছিল ।
ছিৰাজৰ ৰিজাল্ট কিমান ভাল হ'ল মাকে এইবোৰ একো বুজি নাপায় । কেতিয়াও জানিবৰ চেষ্টাও নকৰে । কিন্তু পুতেকৰ হাঁহিত তাইৰ বিশ্বজয় হ'ল বুলি মাকে মনতে ভাবি ল'লে ।
দুয়ো মাক পুতেক নিৰন্তৰ সুখ-দুখৰ পিঞ্জৰাত আৱদ্ধ জীৱন ।
: ও মা, এম.এ টো দিব পৰা হলে খুব ভাল আছিল!!
: ও,,, এইটো দিলে কিমান টকা লাগে বোপা?
: টকা লাগিব মা বহুত, প্ৰায়....
এনেতে মায়ে কৈ উঠে,
: ইমান টকানো কত পাম…!!
প্ৰশ্ন নাই। মাত্ৰ উত্তৰ বিচাৰি হাবাথুৰি খাইছে ছিৰাজ । এম.এ পঢ়াৰ বহুত ইচ্ছা তাৰ । পঁজাত অহৰহ অহা যোৱা কৰে খিৰিকীৰ ফুটাবোৰেৰে সুৰজৰ কিৰণ আৰু বতাহৰ প্ৰবল তেজত নিমিষতে বালিময় হৈ যায় পঁজাৰ শুকান খেৰবোৰৰ দৰেই ছিৰাজৰ সপোনবোৰ ।
উত্তৰ-পূব মূৱাকৈ ৰখা বাঁহৰ চাং খনতে এফালে কিতাপবোৰ খাপে খাপে আটোম টোকাৰিকৈ ৰাখিছে ছিৰাজে । আনফালে তেওঁলোক দুয়ো ৰাতিৰ ক্লান্তিত নিশাবোৰ পাৰ কৰে সেই ঠেক ঠাইটোতে ।
মুৰত দিয়া গাৰুখন তেলতেলীয়া তেনেই মলিয়ন, কেঁথাবোৰেৰে সিক্ত হৈ পৰি আছে । যেন কোনোবা যুগত লুইতৰ পাৰ ভাগি ভাগৰি পৰা মৃত্যুদেহৰ কফন সেয়া । কিন্তু ছিৰাজে সেই কফন খনতে পিতৃ সুখৰ অনুভৱ কৰে ।
ইফালে দেশত কৰণা'ৰ তাণ্ডব । চাৰিওফালে হাহাকাৰ… মৃত্যুৰ কিৰিলি...।
হঠাৎ এদিন মাক টান নৰিয়াত পৰিল । হস্পিতালত লৈ যাবলৈও সাহ নাই, নিৰুপায় হ'ল দুয়ো মাক-পুতেক । ভাবি ভাবি দুদিন পাছত ছিৰাজে গাঁওৰ হস্পিতাল খনৰ তালৈ মাকক লৈ গ'ল । কিন্তু...!!
মাকৰ কৰ'ণা পজিটিভ ওলাল । তেওঁকো সন্দেহ কৰি ১৪ দিনৰ বাবে কোৱাৰেন্টাইন চেন্টাৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা হ'ল । কিন্তু নিয়তিৰ কি পৰিহাস!! পিছদিনা পুৱাই "মাক ঢুকাল" বুলি দূৰৰ পৰাই নাৰ্ছ এজনীয়ে কৈ গুচি যায় ।
আকাশৰ বিশালতা জীৰ্ণ হৈ পৰিল ছিৰাজৰ । মূৰৰ ওপৰত সূৰ্য্য ৰূপী জীৱন টুকুৰা টুকুৰ হৈ ৰ'ল এক নিমিষতে । কভিড আক্ৰান্ত ছিৰাজে শেষবাৰৰ বাবেও মাকক এবাৰ চাব নাপালে । আনকি হস্পিতালৰ কৰ্মীয়ে সেই সুযোগ কণো নিদিলে । মানুহবোৰ পশু তুল্য হৈ গ'ল ।
আজি সম্পূৰ্ণ নিঃস্ব ছিৰাজ । অশ্ৰুসিক্ত নয়নেৰে ওৰে নিশা ছিৰাজে আবেগৰ লগত হিয়া উজাৰি চিঞৰিছিল । কিন্তু তাক সঁহাৰি দিবলৈ কোনো নাছিল ।
চাৰিওফালে হুৱাদুৱাকৈ সদায় মৃত্যু হয় হাজাৰ হাজাৰ মানুহৰ । কান্দোনৰ ৰোল উঠে সদায় । আৰু চকুপানীবোৰ… লুইত হৈ বৈ যায় ।
নাই নাই, ঈশ্বৰ নাই...!!
ওপৰত কেৱল দুর্লভ আকাশ খনেই দেখি, কিন্তু তাত ঈশ্বৰ নাই ।
পিছদিনা সূৰ্য্যোদয় হ'ল । টোপনিৰ ভাও লেশতে ছিৰাজে বিচনাৰে কাষতে লাগি থকা খিৰিকীখন মেলি দিলে । প্ৰকৃতিয়ে সুন্দৰ ৰূপত উপস্থাপন কৰিছে নিজকে । ৰ'দৰ জিলিকনি, মৃদু বতাহৰ উম তেওঁৰ গাত বাৰুকৈয়ে আহি কোবাইছে ।
চৰাইৰ চিঁচিঁয়নি শুনিবলৈ সুৱলা । ওচৰতে এখন পুখুৰী, পানীত সৰু বৰ ঢৌ ৰদৰ পোহৰত চিকমিকাইছে । হাহঁবোৰ চৰিছে, দুই-চাৰিটা পদুমো ফুলি আছে । প্ৰকৃতিৰ মায়াবী ৰূপ দেখি তেওঁ অলপ ওঁঠ বেকেটাই হলেও হাঁহিবলৈ সাহ কৰিলে । জীয়াই থকাৰ বহুখিনি সকাহ পালে প্ৰকৃতিৰ পৰা । ঈশ্বৰ বিহীন আকাশত আকৌ ঈশ্বৰক দেখা পালে ।
এটা সপ্তাহ পাৰ হল এনেকৈয়ে ।
স্বপ্নত কেতিয়াবা ছিৰাজে মাতৃৰ চেনেহবোৰ একগোট কৰে ।
মা : বোপা মই তোৰ লগতে আছো বুলি জানিবি ।
লোকৰ ঘৰত কাম কৰিব যাঁওতে সেইকণ সময় তই যি কৰিছিলি "মা আহিলে পঢ়া নহব এতিয়াই পঢ়ি লও" তাকেই কৰি থাকিবি । মই আছো তোৰ লগত ।
ছিৰাজ : মা মোৰ যে আৰু পঢ়া…!!
মাজে মাজে ছিৰাজ সপোনতে কান্দি উঠে । "মা কত গল" বুলি হাহাকাৰ কৰে ।
পুৱাবোৰ এনেকৈয়ে ছিৰাজৰ সন্মুখত ধৰা দিয়ে আৰু ৰাতি হলে নিদ্ৰা মাক জনীক সপোনত দেখে ।
কঁকালৰ ভাজত তাইৰ শাৰীৰ আঁচল খন মেৰিয়াই লৈছে । ৰামে যেনেকৈ সীতাৰ অবয়ব মন্দাকিনী নদীৰ লগত তুলনা কৰিছিল ঠিক তেনে ৰূপহীও যেন ছিৰাজৰ মন্দাকিনী হৈ উঠিল । হাহঁ-পাৰ বোৰে ৰূপহীৰ খোজত খোজ পেলাই তাইৰ ৰূপ আৰু দুগুণ চৰাইছে ।
প্ৰায়েই তাই পুখুৰী ঘাটটোলৈ আহে আৰু তাক চাবলৈ সদায় তেওঁ যায় । ইমান দিনে মাতৃৰ লগত স্বপ্নত বিভোৰ হৈ সাধুকথা শুনিছিল । কিন্তু আজি হঠাত অন্য নাৰীৰ আগমণ । ৰূপহীয়ে আহি তাক স্বপ্নত টুকুৰিয়াইছে ।
ৰূপহী : ডেকা, কিনো চাই থাক্ সদায় আহি ইয়াত?
ছিৰাজ : মোৰ ভবিষ্যত…!!
ৰূপহী : ভবিষ্যত মানে?
ছিৰাজ : হয়, মোৰ আৰু তোৰ ভবিষ্যত…!!
ৰূপহী : বিয়া পাতিবি নেকি?
ছিৰাজ : তই মান্তি হলে…!!
ৰপহী : কোন লুইতৰ মাছ ও? -হাঁহি ওলাই গল তাইৰ মুখত ।
ছিৰাজ : ৰূপহী লুইতৰ । -ছিৰাজেও মিচিকিয়াই হাঁহিলে ।
ৰূপহী : ও হয় নেকি, কি বুলি মাতিম নো তোক?
ছিৰাজ : নামত কি আছে…!!
ৰূপহী : পানী ঘাটত পানী লব নহয় ও ডেকা, তোৰে পৰশ লবলৈহে আহোঁ ।
ছিৰাজ : বুজি পাও তোৰ কথা ।
ৰূপহী : এই হাঁহবোৰ যে দেখিছ... ইহঁত কেইটাই কৈছে তোৰ মনৰ কথা । কম্পিত হিয়াৰ মৰমবোৰ মোক দি যাবি, সযতনে ৰাখিম থম গোটেই জীৱন !!
এনেতে গাড়ীত চাইৰিন বজাই পাৰ হৈ গল পুলিচৰ দল । গাড়ীৰ শব্দত টোপনি ভাঙি আহিল ছিৰাজৰ । ৰাজপথৰ ৰাস্তাটোৰে গাড়ী অহা যোৱা কৰি আছিল । ৰূপহীও যেন কঁকাল বেকাই খোজ ল'লে কলহত পানী লৈ…!! ছিৰাজে সাৰ পাই অনুভৱ কৰিলে ৰাতি পুৱাল । সি উঠি খিৰিকীৰে বাহিৰলৈ চালে ।
সৌ অলপ দূৰতে এখন দোকান দেখা পোৱা যায় । চাই থাকোতে তাতেই আহি এখন গাড়ী ৰখিল । কিছুমানে পেচাব কৰাৰ কাৰণে ৰাস্তাৰ দাঁতিত দৌৰি গল, কিছুমানে দোকানৰ পৰা বিড়ি-চিগাৰেট কিনি খোৱাত ব্যস্ত হল । এনেতে পাচ জনীয়া সন্তানৰ মাতৃ বাবলুৰ মাকে গাড়ীৰ পৰা নামি আহিল সন্তানবোৰক কিবা এটা কিনি দিয়াৰ বাবে ।
বাবলুক মাকে পাচ টকা এটা দি বিস্কুট আনি ভগাই খাব কলে কিন্তু বাবলুৱে "ভাত খাম" বুলি চিঞৰি উঠিল । আঠ বছৰীয়া পিতৃহীন বাবলুৱে কিনো বুজিব মাকৰ ওচৰত যে একোৱেই নাই !!
কৰণা'ই দেশ জ্বলাই দিছে ।
চৈদিশে চাৰখাৰ হৈ পৰিছে আৰু মানুহবোৰ…!! মানুহবোৰ পশুত্ব লৈ পৰিণত হৈছে ।
বাবলুৱে পাচ টকীয়া মেৰী বিস্কুটৰ পেকেট এটাকে লৈ ৰাস্তাৰ দাঁতিত থিয় হৈ আছে । মানুহবোৰে ভাত খাবলৈ লৈছে আৰু সেইবোৰ দেখি তাৰো ভোক দুগুণে বাঢ়িল । সি সহ্য কৰিব নোৱাৰি মাকক আকৌ এবাৰ কলে…..
বাবলু : মা ভাত লাগে, ভোক লাগিছে ।
মা : মোৰ ওচৰত ইমান টকা নাই, মই কত পাম; ঘৰত গৈ খাবি বোল ।
মাকে যিমান সম্ভৱ তাক বুজালে কিন্তু সি কোনোপধ্যেই নামানে ।
: মা, ভাত খামেই মই...
এনেতে গাড়ীৰ ড্ৰাইভাৰ জনে হৰ্ণ বজাই জনাই দিলে গাড়ী এৰিবৰ হল । সকলো যাত্ৰী উঠিল কিন্তু বাবলু ভাত নোখোৱাকৈ নুঠে । ভোকৰ তাড়নাত মাকেও সহ্য কৰি আছে আনফালে বাকী সন্তানবোৰো ভোকে পিয়াহে আছে । মুৰৰ ওপৰত প্ৰখৰ ৰ'দ লাগি ভোকে-পিয়াহে অচেতন হৈ হঠাৎ বাবলু মাটিত বাগৰি পৰিল । ছেহঃ…!!
নিৰুপায় হ'ল মাতৃ ।
হৃদয়খন যিমানেই কঠোৰ সিমানেই সৰল । ছিৰাজে ভাবিলে ।
মাকে সহ্য কৰিব নোৱাৰি কোলাৰ কেঁচুৱাক মাটিত থেকেচা মাৰি বহুৱাই থৈ বাবলুৰ ফালে দৌৰি গ'ল ।
"মৰহি যোৱা কলিত কেতিয়াও ফুল নুফুলে" কথাষাৰ শুনিছিলো, কিন্তু আজি নিজৰ চকুৰে দেখিলো । হঠাত দ্ৰুতবেগী বাইক এখনে শুই থকা বাবলুৰ ওপৰেদি শৰীৰ লেপেটাই পাৰ হৈ গ'ল । নাড়ী-ভুড়ী বাহিৰ হৈ আহিল আৰু লগে লগেই মাকৰ ভাতৰ ভোক নোহোৱা হল । মাতৃ হৃদয় দগ্ধ হৈ উঠিল । ছিৰাজে এটা এটাকৈ দৃশ্য কোৱাৰেন্টাইনৰ পৰা চাই ৰল ।
মই যাব নোৱাৰিলো বাবলুৰ বিপদত । টেবুলত ৰাতিৰ ভাত খিনি পৰি আছে, সেইখিনি হলেই বাবলু আজি জীয়াই থাকিলে হয় । দৌৰি গলো গেটৰ সন্মুখত কিন্তু নিৰাশ হৈ উভতিলো ।
: মই আন ছেলফি মেনৰ দৰে তাত গৈ ছেলফি নুঠাও নহয়, মাত্ৰ ভাতকণ দিয়ে গুচি আহিম ।
: নাই নাই, ওলাব নোৱাৰা ইয়াৰ পৰা ।
হয়, ওলাব নোৱাৰিলো মই । কোৱাৰেন্টাইন চেন্টাৰৰ পৰা কাৰ সাধ্য বাহিৰ ওলোৱাৰ…!! কিন্তু বাবুলৰ কি দোষ? তেওঁতো কৰ'ণাৰ অৰ্থকে নুবুজে । তথাপি কৰ'ণাৰ বাবে বলি আজি সিও হল ।
মানুহৰ নিশব্দ এটা পৰিবেশ । আহিছে মানুহ, গৈছে মানুহ । কিন্তু তাত মানৱতাৰ চাফকণ এবাৰো নেদেখিলো । তাত কেৱল মই পাষণ্ডৰ নতুন নতুন ৰূপহে দেখা পালোঁ । ৰাস্তাৰে পাৰ হোৱা কোনোবাই জুমি চাইছে কিন্তু বাবলু তাতেই পৰি আছে । কাৰো যেন সময় নহল এবাৰ থমকি ৰবলৈ, কাৰো সময় নহল বাবলুক ওচৰৰে হস্পিতাল খনত ভৰ্তি কৰাই থবলৈ । তাত ৰখিবই বা কিয়? মানুহৰ ওচৰ চাপিলেই হেনো গাত কৰণা লাগে ।
পুনৰ গাড়ীখনে এৰিবৰ হৰ্ণ শুনা পোৱা গল । মাতৃয়ে চিঞৰিছে কলিজা ফাটি ছিঙি টুকুৰা টুকুৰ হৈ, বাবলু তেজেৰে তাত লেপেটি আছে, মাতৃয়ে কোলাত সাৱটি ধৰি চুমা খাইছে তাক গালে কপালে । তাইও বাবলুক গাড়ীত উঠোৱাৰ কাৰণে অপ্ৰাণ চেষ্টা কৰিছে । কিন্তু…..!!
নিৰ্দয় মানুহ : কান্দিছ্ কিয় এতিয়া? ভবিষ্যত চাই চিন্তি সন্তান জন্ম দিব লাগে ।
মাতৃ : বাবলু… ওই বাপু বাবলু, উঠা... (মাকে কান্দিছে)
নিৰ্দয় মানুহ : গাড়ীত উঠ্… গাড়ীত উঠ্… আমাৰ সময় নাই...।
এনেতে চাৰি পাঁচজন মানুহ আহি বাবলুক পুখুৰীৰ কাষত পেলাই দি তাৰ মাকক টানি হেঁচি জোৰকৈ গাড়ীত উঠুৱাই ললে ।
মানৱতা… হায় হায়... এয়া জীৱশ্ৰেষ্ঠ সমাজ…!!
মৃত শ যেন হৈ গুচি যোৱা মাতৃক চিতাৰ জুইকুৰাই বাৰুকৈয়ে দগ্ধ কৰি দিছে । গাড়ীৰ খিৰিকীৰে একেথিৰে বাবলুলৈ চাই থাকিল মাকে যিমান দূৰ সম্ভৱ । শেষ বাৰৰ বাবে "বাবলু" বুলি চিঞৰ এটা মোৰ কাণত পৰিল । লাহে লাহে সকলো অদৃশ্য হল...।
মোৰ এনে লাগিল বাবলুক যেন মই জনমৰ পৰাই চিনি পাঁও । বাবলু নোহোৱাৰ বেদনা মই সহ্য কৰিব নোৱাৰিলো । হয়তো কিঞ্চিত মানৱতা এয়া ।
লাহে লাহে সমাজখনে এদিন ঘটনাটো জানি গ'ল । প্ৰেয়সী ৰূপী ৰূপহীক সেইদিনাই প্ৰথম বাৰৰ বাবে দেখিছিলো আৰু ইচ্ছা নাই দেখাৰ । হয়তো তাইও সেই একে নাওৰে যাত্ৰী । হীনতা নীচতাক পৰাধীন কৰি দিয়া যাত্ৰী । কৰণা'ই মানৱতা নিকৃষ্ট কৰিলে মানুহৰ, আৰু কাপুৰুষত্বৰ সমাজে আনৰ জীৱন নিয়ালে ।।
✍️ ৰেহেনা পাৰভিন
বি.এন কলেজ, ধুবুৰী
◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆
No comments:
Post a Comment